Najdawniejsze zapisy dotyczące ziemi podlaskiej II poł. XVI wieku za panowania Zygmunta Augusta mówią, że Szpaki należały do dóbr królewskich jako wójtostwo w starostwie łosickim, powiecie mielnickim. Wójtostwo to było dość zasobne i wpłacało do skarbca starostwa wysokie podatki. Miejscowość była częściowo zasiedlona przez tak zwanych sołtysów łanowych z nadania Jana III Sobieskiego, potwierdzonego przez Sasów (do dzisiaj część pól należących do mieszkańców Szpaków mieszczących się pod lasem nazywana jest „sołtyskie”).
W 1567r. wojowie ze Szpaków uczestniczyli konno i zbrojno w popisie wojskowym w Mielniku.
W czasach Stefana Batorego mieszkańcy Szpaków jako piechota wybraniecka uczestniczyli w bitwie pod Wielkimi Łukami 1580r.
Jeden z nich (Kuczewski) za wsławienie się w bitwie otrzymał od króla ziemie leżące między Szpakami a Kornicą.
